Binnen een maand na de uitzending van de eerste podcast is het archief voor de zoektocht naar de verdwenen Romeinse stad (?) De Oude Wereld (DOW) al sterk gegroeid. Een van de aangemelde vrijwilligers van het DOW-onderzoeksteam heeft veel oude kaarten en rapporten verzameld. En Jan Breimer, een van initiatiefnemers van het project `Zoek Mee naar De Oude Wereld’, heeft de scans van alle bekende vermeldingen van De Oude Wereld sinds 1620 bijeengezocht.
Voorblad van de 1853 pagina’s dikke wereldkroniek van Pieter Jansz. Twisch. De passage over De Oude Wereld is nu opgenomen in het archief van de projectsite.
De komende weken worden al deze vermeldingen in het DOW-archief geplaatst. Vandaag zijn dat de twee oudste vermeldingen door Pieter Jan Twisch en Willem Baudartius, beide uit 1620. Beide schrijven over de “vervallen stad” die bij Goeree is gezien. Lees de oudste bronnen over de Oude Wereld nu zelf!
Wie zijn Twisch en Baudartius? (Achtergrond)
Pieter Jansz. Twisch (ook wel Twisck) is de eerste en bekendste chroniqueur van De Oude Wereld. Deze doopsgezinde leraar of predikant uit het Noord-Hollandse Twisk, geboren aldaar in 1565, heeft een meer dan 1800 pagina’s tellende wereldgeschiedenis geschreven onder de naam Chronyc van de Onderganc der Tyrannen: ofte Jaerlykcksche Geschiedenissen van Werltlycke en Kercklijcke saecken van Christi Geboorte tot desen tij toe; … (en de titel loop noch langer door!). Hij beschrijft daarin het handelen van onder anderen pausen en vorsten maar ook de gevolgen van grote watervloeden. Historiograaf Samuel de Wind beschrijft hem in zijn Bibliotheek der Nederlandsche Geschiedschrijvers (1831) als volgt: “Hij is een onverbiddelijke vijand van geestelijken dwang en heerschzucht, inzonderheid der Spaansche en in het algemeen der Roomsche leer … De Wind prijst Twisch om zijn onpartijdige beschrijving van de Nederlanden ten tijde van de “remonstransche en contraremonstsche geschillen”. Twisch is overleden in 1636.
Willem Baudart (Baudartius) vermeldt in dezelfde jaren de getuigenis over De Oude Wereld. Baudart was geboren in 1565 in Deinse (nu België), vertaalde de Statenbijbel en stond tot aan zijn dood in 1640 in Sneek en Zutphen als predikant. Zijn vermelding van De Oude Wereld maakt hij in zijn grote werk Memoriën, of te Cort Verhael de Dedenckweerdichste so Kercklicke als Wereltlicke Gheschiedenissen, van den Jaare 1603 tot in het Jaer 1624.
De komende weken zal het archief verder worden aangevuld. De volgend podast is gepand in de laatste week van juni a.s.
“Twisch is overleden in 1936. ” Zò oud is hij toch niet geworden?
De ouwe waerelt moet wel in het natuurgebied kwade hoek liggen. Dit ligt pal ten Noorden van het dorp Goedereede en buiten de oudste duinenrij. Het land groeit hier aan, dus de plaats ligt waarschijnlijk niet in zee, maar tegenwoordig onder het land. Als je via het pad vanaf de parkeerplaats kwade hoek de korte route naar zee gaat kom je aan de linkerhand langs een gebied dat vroeger buiten de duinen lag, maar daarna is overstoven met zand. Het gebied ziet er licht glooiend uit. Daar zou eens gezocht moeten worden. Succes!