Plaats van handeling: Museum of London. De kaart van het Romeinse Rijk toont Nederland als volledig onderdeel van het Romeinse Rijk. Dat de Rijn de grens vormt en de Friezen onoverwinnelijk waren, is nog niet doorgedrongen tot onze Londense collega-presentatoren. Maar feitelijk doet dat er niet toe. De Romeinse keizerlijke familie was vooral geïnteresseerd in de vele `sources’ van het Britse eiland. Overigens vreesden de Romeinen voor he Ierse eiland. Dat waren de ergste van de Barbaren. De literaire bron voor deze bewering vertelde de `guide’ er niet bij.
Maar de economische bronnen waarnaar de Romeinen op zoek waren, waren zeker te vinden op het eiland. Vooral metalen, zoals zilver, lood en een beetje goud. Ook andere producten zoals graan, wetstenen, oesters. Een voor ons bijzondere groep – maar voor het Romeinse leger normaal – waren de slaven. Overal waar het leger strijd leverde, werden krijgsgevangenen genomen, die hun waarde opbrachten als slaven. De rondleider van het Museum of London kan slavernij verzachten met het feit dat in de Romeinse wereld slaven ook bezit konden vergaren, zelfs rijk konden worden en zichzelf konden vrijkopen. Dat de massa dit lot niet trof werd niet vermeld.
Wat wel bleek was dat Londen, zowel in de Romeinse tijd als de eeuwen erna, vooral betekenis kreeg vanwege handel en havens en de gunstige ligging aan de Thames.
Voor de Nederlandse limes en de Romeinse Kust betekent dit veel. De haven van Forum Hadriani, Voorburg, opgegraven door de Universiteit van Amsterdam, lijkt wat betreft het vondstmateriaal veel op de haven van Londen. Hoeveel scheepsladingen hebben de havens van Londinium en Forum Hadriani aangedaan? Daarbij moeten we in gedacht nemen dat keizer Hadrianus de kleine nedezetting Forum Hadrianus een `boost’ heeft gegeven en enkele maanden later Londinium aandeed. Een `grand strategy’ ligt voor de hand. In deze strategy spelen Romeinse-Kust-plaatsen zoals Valkenburg-De Woerd, Goedereede, Domburg en Colijsplaat ook een rol.
In het Museum of London wordt een mooie haven gepresenteerd. Met een brug over de Thames, die tegenwoordig ter hoogte van London Bridge wordt vermoed. Helaas is er weinig aandacht voor het zeewaardige schip dat in 1967 door Peter Marsden in de Thames bij Blackfriars is ontdekt. Dit schip is juist van groot belang om ambities van de Romeinse keizerlijke families te koppelen aan de vloot van Zwammerdamschepen die langs de rivieren van het vasteland van Europa zijn ontdekt. Werk aan de winkel!
