Scene bij de poort. Maquette: Kobalt. Foto: Peter van Oosterhout
Odyssee Ockenburgh is af! Het opgemaakte document is de afgelopen week naar de drukker gegaan. Binnen een paar weken ligt er een bescheiden boekwerkje van 160 pagina’s. Op 5 juni wordt dit rapport samen met een fraai publieksboekje gepresenteerd in het atrium van het Haagse Stadhuis, om 16:30 uur. Tegelijkertijd wordt ook een nieuwe tentoonstelling, over dit Romeinse fortje aan de kust, geopend. Wat heeft het onderzoek opgeleverd?We weten nu zeker dat op het terrein van Ockenburgh een klein Romeins fort gestaan heeft, met een U-vormige bebouwing en met een barakindeling die op de aanwezigheid van ruiters wijst. We zijn er zeker van dat de castellumgracht bekleed moet zijn geweest om hem in stand te houden. Waarschijnlijk is dat gebeurd met houten planken. De datering hebben we dankzij het werk van Ester van der Linden heel scherp kunnen stellen: van 150 tot 180 na Chr.
De uitwerking heeft ons ook weer gedwongen nog eens goed na te denken over de rol die dit fort moet hebben gehad. Het ligt op zich gunstig: op een lichte verhoging in het landschap, voldoende hoog om goed uitzicht te hebben over de omgeving, zeker omdat door de positie vlak bij zee de begroeiing vrij laag bleef.
Voor alle duidelijkheid: het fort speelde ons inziens een rol in de beveiliging van de kust. Aanvallen vanuit zee door raiders uit het noorden zijn door Romeinse schrijvers overgeleverd, zowel in de 1ste als in de 2de eeuw. De aanwezigheid van ruiters, mogelijk van een van oorsprong Brits cohors equitata, is voor ons begrip van het systeem van doorslaggevend belang. Ruiters waren geschikt om te patrouilleren en om er snel bij te zijn als er moeilijkheden waren. Ze waren, gezien hun bescheiden aantal, veel minder geschikt om grootschalige aanvallen af te slaan. Het ging dus in eerste instantie om een systeem waar bij rekening gehouden werd met een lage dreiging. Aan het begin van het laatste kwart van die eeuw lijkt de dreigingsintensiteit te zijn toegenomen. Dat kan voor veranderingen in het verdedigingsconcept hebben gezorgd. Het is de tijd dat Voorburg zijn stenen ommuring krijgt en de militaire installatie aan de Scheveningseweg lijkt te zijn aangelegd. Misschien dat het verlaten van het fort van Ockenburgh hier ook mee te maken gehad heeft.
De uitwerking van het fort heeft ons ook eens te meer doen beseffen, dat het van groot belang is ook de vicus verder uit te werken. We zijn inmiddels volop met de voorbereidingen bezig. Alle veldtekeningen zijn nu gevectoriseerd en binnenkort gaat de terra sigillata naar de specialist toe. Ook dit onderzoek belooft veel! Vanzelfsprekend wordt u van de vorderingen op de hoogte gehouden.
Op 5 juni wordt het rapport over het fort gepresenteerd, samen met een tentoonstelling en een publieksboekje van Jacqui Bolt over hetzelfde onderwerp. Het gebeurt allemaal in het atrium van het Haagse Stadhuis, om 16:30 uur. Met de nieuw verworven inzichten heeft Karin van den Berg een prachtige maquette kunnen bouwen en Kelvin Wilson een schitterende artist impression kunnen schilderen. Beide spelen een rol in publicatie en expositie. Het is zeker de moeite waard te gaan kijken. En voor de opening bent u natuurlijk ook uitgenodigd! (AW)
